උසස් පෙළ ආර්ථික විද්‍යාව කෙටි සටහන් 3

---

ආර්ථික විද්‍යාව 3

උසස් පෙළ ජය ගන්න පහසු කෙටි සටහන්

දිලින්දන්ට හිතකර ආර්ථික වෘද්ධියක් ලබා ගැනීමට නම්

1.දිළිදු ජනතාවට අයත් මානව හා භෞතික සම්පත් සංවර්ධනය කිරීම
2.දිළින්දන්ට අවාසිදායකව ක්‍රියාත්මක වන බදු හා වෙළද ප්‍රතිපත්ති ඉවත් කිරීම
3.කෘෂිකර්මය හා ග්‍රාමීය සංවර්ධනය ප්‍රවර්ධනය කිරීම
4.කෙටි කාලීනව වඩාත් අර්ථවත් ආරක්ෂණ ජාලයක් ලබා දීම

සමෘද්ධිය

1. 1995 සමෘද්ධි ව්‍යාපාරය ආරම්භ විය
2. සමෘද්ධි ව්‍යාපාරයේ ප්‍රධාන අංග 3 කි
3. සමාජ ආරක්ෂණ වැඩ සටහන
4. ඉතුරුම් පදනම් කරගත් බැංකු ක්‍රමය
5. ග්‍රාමීය යටිතල පහසුකම් සංවර්ධනය

දරිද්‍රතා ඉම හෙවත් මායිම යනු පුද්ගලයෙකුට ජීවත් වීමට අවශ්‍ය අවම භාණ්ඩ ප්‍රමාණය ලබා ගැනීමට මාසිකව යන වියදමයි.

ආදායම් ව්‍යාපෘති විෂමතාවය වැඩි වීමට හේතු

1.ඉහළ ආදායම් ලබන්නන් බදු වලින් නිදහස් කිරීම
2.ආණ්ඩුව විසින් පහළ ආදායම් ලබන්නන්ට ලබා දුන් ශුභ සාධන වියදම් කපා හැරීම
3.නිර්බාධ වෙළදාම නිසා ආනයන ආදේශක කර්මාන්ත කඩා වැටීම
4.කෘෂි අංශයේ සේවා නියුක්තිය පහළ වැටීම
5.ප්‍රාදේශිය වශයෙන් සංවර්ධනයේ වසංතුලිතතාවයන් දක්නට ලැබීම

දේශිය කෘෂි අංශය පහත වැටීමට හේතු

1.වගා බිම් කැබලි වීම නිසා අනාර්ථික තත්වයට පත්වීම
2.ස්වාභාවික විපත් වල බලපෑම
3.වියළි කලාපයේ ජලය ප්‍රමාණවත් නොවීම
4.ගොවීන්ට ණය ලබා ගැනීමේ පහසුකම් නොතිබීම
5.ඵලදායීතාවය අඩු වීම
6.අලෙවිකරණය පිළිබද ප්‍රමාණවත් පහසුකම් නොතිබීම

ස්ත්‍රී සේවා වියුක්තිය වැඩි වීමට හේතු

1.ග්‍රාමීය ප්‍රදේශවල  උගත් කාන්තාවන්ට යෝග්‍ය රැකියා වර්ධනය නොවීම
2.දරුවන් අතහැර දීර්ඝ කාලයක් වෙනත් ප්‍රදේශ වල රැකියා කිරීමට කාන්තාවන් අකමැති වීම
3.කාන්තාවන් බලාපොරාත්තු වන ආකාරයේ රැකියා නොලැබීම( අර්ධ කාලීන)
4.පෞද්ගලික අංශයේ සේවා නියුක්ත වීමට කාන්තාවන් අකමැති වීම

නිෂ්පාදන වක්‍ර න්‍යාය යනු නවෝත්පාදන බිහි කිරීමත් හා ඒවා අනුකරණය කොට වෙනත් රටක් සාපේක්ෂ වාසි ලබා ගැනීමේ තත්වයයි.

විදේශ විනිමය අනුපාතිකයේ වැදගත්කම

1.විදේශ ණය වලට සිදු වන බලපෑම අවබෝධ කර ගැනීමට හැකි වීම
2.උද්ධමනයට සිදු වන බලපෑම අවබෝධ කර ගැනීමට හැකි වීම

3.ආනයන-අපනයන වලට සිදු වන බලපෑම අවබෝධ කර ගැනීමට හැකි වීම

4.විදේශ ආයෝජන වලට සිදු වන බලපෑම අවබෝධ කර ගැනීමට හැකි වීම

5.විදේශ සේවා නියුක්තියට  සිදු වන බලපෑම අවබෝධ කර ගැනීමට හැකි වීම

ක්‍රය ශක්ති සාමාන්‍ය විනිමය අනුපාතිකය යනු විදේශ වෙළදාමට හසුවන භාණ්ඩ පැසක වටිනාකම රටවල් 2 ක දේශීය මුදල් ඒකක වලින් මනිනු ලැබුවහොත් එම අගයයන් 2 ක අතර අනුපාතිකයයි.

සාර්ව ආර්ථික ස්ථාවරත්වයේ ප්‍රයෝජන

1.සේවා නියුක්තිය වැඩි වීම
2.දේශීය හා විදේශීය ආයෝජන දිරි ගැන්වීම
3.යහපත් ගෙවුම් ශේෂයක් හට ගැනීම
4.දේශිය මිල මට්ටම ස්ථාවරව පැවතීම

සාර්ව ආර්ථික අරමුණු ඉටු කර ගැනීමට අය වැය ලේඛනය යොදා ගත හැකි අයුරු

1.අයවැය හිගය අඩු කර ගැනීම
2.අයවැය හිගය පියවීම සදහා බැංකු වලින් රජය ලබා ගන්නා ණය අඩු කිරීම
3.පෞද්ගලික ආයෝජන දිරි ගැන්වීම
4.භාණ්ඩ මත පනවන වක්‍ර බදු අඩු කිරීම

ප්‍රාථමික අයවැය හිගය යනු අයවැය හිගයෙන් රාජ්‍ය ණය පොළී වියදම ඇතුළත් නොවූ රාජ්‍ය ආදායම හා රාජ්‍ය වියදම අතර වෙනසයි.

සේවා නියුක්තිය ලබා ගැනීමට අයවැය හිගය යොදා ගත හැකි අයුරු

1.විදේශ ‍සේවා නියුක්තිය දිරි ගැන්වීම
2.විදේශ ආයෝජන දිරිගැන්වීම
3.සංචාරක කර්මාන්තය දිරිගැන්වීම
4.ස්වයං රැකියා අංශය දිරිගැන්වීම
5.අධ්‍යාපනයේ දියුණුවක් ඇති කිරීම

මානව දරිද්‍රතාවය යනු අර්ථවත් ජීවිතයක් ගත කිරීමට පුද්ගලයෙකුට තිබිය යුතු  තේරීම් හා ඉඩ ප්‍රස්ථාව අහිමි කිරීමයි.

මාවන දරිද්‍රතාවයේ පැතිකඩයන් 3 කි.

• දැනුම නොමැතිකම
• දීර්ඝ සෞඛ්‍ය සම්පන්න ජීවිතයක් නොමැතිකම
• යහපත් ජීවිතයක් නොමැතිකම

ආර්ථික වර්ධනයක් සදහා අයවැය යොදා ගත හැකි අයුරු

1.ආයෝජකයන්ට බදු සහන / බදු විරාම ලබා දීම
2.ආයෝජකයන්ට අවශ්‍ය යටිතල පහසුකම් ලබා දීම
3. ආයෝජකයන්ට අවශ්‍ය ණය ලබා දීම
4.ජාතික හා දේශීය ඉතුරුම් අනුපාතිකය වැඩි කිරීම

කළඔ ආයෝජන යනු පිළිණපත් ණයකර ආදී වත්කම් හා වගකීම් අත්කර ගැනීමයි

කළඔ ආයෝජන වල අවාසි

1.දේශපාලන වෙනස්වීම් ආර්ථික වෙනස්වීම් නිසා දැඩි චංචල ස්වාභාවයක් ගැනීම
2.අනපේක්ෂිතව අරමුදල් ඉවත් කර ගැවීම නිසා සත්කාර රටවලට දැඩි ආර්ථික අස්ථායීතාවයන් හට ගැනීම

කළඔ ආයෝජන වල වාසි

1.ආයෝජකයන්ට අඩු අවදානමක් ඇති මූල්‍ය වත්කම් වල ආයෝජනය කළ හැකි වීම
2.ගෙවුම් ශේෂ ලේඛනය හා විනිමය අනුපාතිකය ශක්තිමත් වීම

ආර්ථික සම්බාධක යනු කිසියම් රටක් හෝ සංවිධානයක් තවත් රටක් අනුගමනය කරන ප්‍රතිපත්ති වලට විරුද්ධව ඉතාම දැඩි සීමාවන් පැනවීමයි

ආර්ථික සම්බාධක පැනවීමට හේතු

1.ජාතික ආරක්ෂාව තහවුරු කීරීම
2.න්‍යෂ්ටික අවි නිෂ්පාදනය වැළැක්වීමට
3.ත්‍රස්ථවාදය මර්ධනයට 
4.මානව අයිතිවාසිකම් රැකීමට

විදේශ ආධාර ඌන උපයෝජනයට හේතු

1.අනවශ්‍ය දේශපාලන ඇගිලි ගැසීම්
2.නිලධාරීවාදය
3.නිසි වේලාවට කාර්ය මණ්ඩලය පත්කොට නොතිබීම
4.රජයේ කැපවීම ප්‍රමාණවත් නොවීම
5.ජනතා විරෝධය